Kiến thức
Lavandin
Nhờ vào đặc tính hương thơm và mùi hương tươi mát, tinh dầu Lavandin vẫn được sử dụng rộng rãi trong sản xuất nhiều sản phẩm chăm sóc cơ thể và mỹ phẩm, bao gồm xà phòng, sữa tắm, dầu gội và kem dưỡng thể, cũng như các sản phẩm giặt là, nước rửa chén và chất tẩy rửa. Nó cũng là lựa chọn phổ biến cho các sản phẩm gia dụng hoàn toàn tự nhiên, thuần chay và thân thiện với môi trường.
Cùng tìm hiểu về Lavandin và tìm thấy sự khác biệt khi được đặt cạnh Lavender.
LAVANDIN LÀ GÌ? KHÁC BIỆT GÌ VỚI OẢI HƯƠNG?
Lavandin là một loài cây lai tạo, được hình thành từ sự thụ phấn chéo giữa các giống hoa oải hương: Lavandula angustifolia (còn gọi là 'True Lavender' hay 'English Lavender') và Lavandula latifolia (còn gọi là 'Spike Lavender' hay 'Portuguese Lavender'). Trên những sườn đồi quanh co của vùng núi Pháp, cây Lavandin đã được hình thành tự nhiên khi những con ong mang phấn hoa từ độ cao, nơi trồng True Lavender, xuống những độ cao thấp hơn, nơi hoa Spike Lavender được tìm thấy. Do những lợi ích độc đáo của Lavandin trong ngành nước hoa và mỹ phẩm, việc trồng Lavandin nhanh chóng được thương mại hóa.
Khác xa với việc chỉ là một loại "oải hương giá rẻ", tinh dầu Lavandin mang những lợi ích đặc biệt và đặc tính phong phú riêng. Nó có hương thơm tươi sáng và nồng nàn, với mùi thơm chính mang tính thảo mộc và long não hơn, nhưng vẫn có những nét ngọt ngào nhẹ nhàng đặc trưng của hoa oải hương. Là một nốt hương từ giữa đến đầu, Lavandin có khả năng lan tỏa mạnh mẽ và nhanh chóng, sau đó dần tan biến. Lavandin có thể được coi là sự kết hợp giữa sự tươi mới của True Lavender và các tông mùi long não của hoa Spike Lavender. Các chuyên gia hương liệu nhận xét rằng hương thơm của Lavandin là sự lai tạo giữa hai loại hoa oải hương này, nằm đâu đó ở giữa hai mùi hương.
Ngoài ra, một số người cũng thấy Lavandin ít phức tạp và mang tính "nam tính" hơn so với True Lavender. Nhìn chung, giống như hầu hết các nốt hương đầu, Lavandin có thể được mô tả là một mùi hương sạch sẽ, sắc nét và tươi mới.
CÁC GIỐNG THƯƠNG MẠI CỦA LAVANDIN
Hiện nay có nhiều giống Lavandin thương mại tồn tại, nổi bật nhất là Lavandin Grosso, Lavandin Abrialis, và Lavandin Super. Trong số đó, Lavandin Grosso là phổ biến nhất, chiếm khoảng 75% tổng sản lượng Lavandin trên toàn thế giới.
Dù True Lavender (Lavandula angustifolia) và Lavandin có vẻ ngoài tương đối giống nhau, có một sự khác biệt đáng chú ý: Lavandin là loài cây cao lớn hơn, có thể đạt đến 45 cm, với các chùm hoa đầy đặn hơn. Một điểm khác biệt nữa nằm ở màu sắc của các đài hoa (phần nâng đỡ cánh hoa). Trong khi True Lavender có đài hoa màu xanh lục, Lavandin lại khoe sắc tím thanh lịch.
Tên khoa học của Lavandin là Lavandula hybrida, đôi khi cũng được gọi là Lavandula x intermedia, với ký hiệu 'x' biểu thị rằng loài này là một dạng lai.
LỊCH SỬ CỦA TINH DẦU LAVANDIN
Cây Lavandin ban đầu mọc hoang trong các thung lũng của Pháp. Vào cuối những năm 1920, những người trồng cây bắt đầu nhân giống Lavandin hoang dã sau khi nhận thấy rằng năng suất thu hoạch cao hơn nhiều so với True Lavender. Sau Chiến tranh Thế giới thứ Hai, nhu cầu về một lựa chọn kinh tế hơn cho oải hương để làm thơm các sản phẩm tẩy rửa như xà phòng và chất tẩy rửa tăng mạnh ở Pháp. Lavandin được coi là giải pháp lý tưởng.
Về mặt thương mại, việc tìm ra Lavandin giống như một kho báu. Sản xuất tinh dầu oải hương giảm đáng kể để nhường chỗ cho Lavandin, loài cây không chỉ dễ trồng hơn mà còn cho sản lượng tinh dầu cao gấp năm lần so với oải hương. Vào những năm 1950, sản lượng trung bình hàng năm của hoa oải hương ở Pháp giảm từ 150.000 kg xuống chỉ còn 50.000 kg, trong khi sản lượng tinh dầu Lavandin tăng vọt lên khoảng 300.000 kg. Ban đầu, thu hoạch chùm hoa được thực hiện thủ công, nhưng vẫn rất hiệu quả về chi phí; sau đó, khi máy móc được sử dụng, sản xuất Lavandin càng trở nên sinh lợi.
Vào những năm 1970, một nông dân tên Pierre Grosso ở vùng Vaucluse, Provence đã tạo ra giống Lavandin 'Grosso'. Ngày nay, Lavandin Grosso là giống được sản xuất nhiều nhất vì khả năng chống bệnh tốt hơn so với các giống Abrialis và Super. Sản xuất Lavandin, đặc biệt là Lavandin Grosso, hiện rất hiệu quả về chi phí nhờ vào năng suất tinh dầu cao hơn. Cây Lavandin lớn hơn và có hoa to hơn, vì thế chỉ cần 36kg nguyên liệu để chiết xuất 0,45kg tinh dầu Lavandin. Trong khi đó, để thu được 0,45kg tinh dầu oải hương, cần đến 68kg nguyên liệu.
Tuy nhiên, một khía cạnh khác trong lịch sử Lavandin là việc giả mạo. Đến nay, một số người vẫn sử dụng tinh dầu Lavandin để giả mạo tinh dầu oải hương đắt tiền, bằng cách pha trộn hoặc tách riêng các hợp chất hương thơm tự nhiên của Lavandin.
LỢI ÍCH VÀ THÀNH PHẦN CỦA TINH DẦU LAVANDIN
Tinh dầu Lavandin chủ yếu chứa các thành phần như Linalool, Linalyl Acetate, Camphor, và 1,8-Cineole. Ngoài ra, còn có các hợp chất khác với tỷ lệ nhỏ hơn như Terpinen-4-ol, Borneol, β-Caryophyllene, và Lavandulyl Acetate.
Dưới đây là bảng so sánh nồng độ các thành phần chính của hai loại tinh dầu Lavandin Grosso và Lavandin Organic:
THÀNH PHẦN CHÍNH | LAVANDIN GROSSO (PHÁP) | LAVANDIN ORGANIC (TÂY BAN NHA) |
Linalool | 32% | 36% |
Linalyl Acetate | 28% | 27% |
Camphor | 8% | 8% |
1,8-Cineole | 6% | 6% |
Terpinene-4-ol | 4% | 3% |
Lavandulyl Acetate | 3% | 2% |
Borneol | 3% | 2% |
So với True Lavender, Lavandin có hàm lượng Camphor và 1,8-Cineole cao hơn, làm tăng hương thơm mạnh mẽ và sắc nét. Nhờ hương thơm đậm và giá thành thấp hơn, Lavandin là lựa chọn lý tưởng để sử dụng làm hương liệu tự nhiên trong xà phòng, sản phẩm chăm sóc cơ thể, nước hoa, làm sạch không khí và các sản phẩm tẩy rửa gia dụng.
Về mặt liệu pháp hương thơm, Tinh dầu Lavandin từng bị coi là có giá trị trị liệu thấp hơn so với True Lavender. Vì hàm lượng Camphor cao, tinh dầu Lavandin không mang tính chất đa dụng và nhẹ nhàng như tinh dầu oải hương. Ví dụ, tinh dầu Lavandin không nên dùng để điều trị bỏng vì có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng kích ứng. Ngoài ra, Lavandin cũng không có tác dụng an thần và thư giãn mạnh như oải hương do có chứa các thành phần kích thích như 1,8-Cineole, có khả năng làm giảm tác động của Linalool và Linalyl Acetate.
Do đó, tinh dầu Lavandin nên được sử dụng chủ yếu vì lợi ích hương thơm và mùi hương hơn là cho mục đích trị liệu.
TRỒNG TRỌT, THU HOẠCH VÀ CHIẾT XUẤT TINH DẦU LAVANDIN CHẤT LƯỢNG
Tinh dầu Lavandin tập trung chủ yếu ở các đài hoa nhưng có thể tìm thấy khắp đầu hoa. Là loài lai vô sinh, Lavandin chỉ có thể nhân giống bằng cách cắt cành. So với True Lavender, thường được trồng ở độ cao khoảng 1000-1500 mét, Lavandin được trồng ở độ cao thấp hơn, từ 0-700 mét. Cây phát triển tốt nhất trong điều kiện thời tiết ấm áp, nhiều nắng và yêu cầu đất thoát nước tốt. Độ pH của đất cũng rất quan trọng, với Lavandin phát triển tốt nhất trong đất trung tính hoặc hơi axit hoặc kiềm nhẹ.
Cánh đồng hoa Lavadin Grosso tại Provence nước Pháp
Các quốc gia sản xuất Lavandin chính bao gồm Pháp, Tây Ban Nha, Ý và Đức. Tại Pháp, vùng Provence là nơi có thể nhìn thấy hầu hết các cánh đồng Lavandin Grosso. Thời điểm thu hoạch được tính toán cẩn thận nhằm sản xuất tinh dầu chất lượng cao nhất. Nếu thu hoạch quá sớm, tinh dầu có thể không đạt độ đậm đặc mong muốn; nếu thu hoạch quá muộn, dầu có thể mất đi phần lớn "năng lượng" và các đặc tính trị liệu. Ánh nắng mặt trời và thời tiết nóng bức vào buổi chiều cũng đóng vai trò quan trọng, vì trong những điều kiện này, cây Lavandin sản xuất lượng tinh dầu cao nhất. Tại Pháp, ngọn hoa Lavandin được thu hoạch bằng máy khoảng ba năm sau khi trồng ban đầu, vào các tháng mùa hè từ tháng Bảy đến tháng Tám.
Mỗi mẫu đất Lavandin Grosso có thể cho sản lượng khoảng 1800kg nguyên liệu thô, từ đó sản xuất được khoảng 26kg tinh dầu. Nguyên liệu thô được chưng cất bằng hơi nước áp suất cao để tạo ra tinh dầu Lavandin và nước cất (hydrosol).
CÔNG DỤNG CỦA TINH DẦU LAVANDIN
Hiện nay, tinh dầu Lavandin được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân, vệ sinh nhà cửa và chất tẩy rửa. Nhờ hương thơm khử mùi, Lavandin rất phổ biến trong các sản phẩm chăm sóc cơ thể như xà phòng, sữa tắm, bom tắm, dầu gội, cũng như các sản phẩm tẩy rửa và làm sạch không khí.
Tinh Dầu Oải Hương
Là một trong những loại tinh dầu đa năng và nhiều công dụng nhất, bạn có thể dùng Tinh Dầu Oải Hương cho nhiều mục đích khác nhau từ hương thơm cho tới trị liệu.
MUA NGAYVới hương thơm mạnh mẽ nhưng vẫn mang nét đặc trưng của oải hương, Lavandin thường được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân như xà phòng, kem cạo râu, kem dưỡng thể. Khi sử dụng một mình hoặc kết hợp với các hương liệu tổng hợp hay thiên nhiên khác, Lavandin mang lại hương thơm tươi mới với chi phí kinh tế. Trong các sản phẩm tự nhiên, Lavandin thường được pha trộn với các tinh dầu thanh lọc như tinh dầu bạch đàn chanh, tinh dầu hương thảo, tinh dầu bạc hà âu hoặc tinh dầu chanh. Ngoài ra, Lavandin cũng được kết hợp với tinh dầu oải hương để tăng cường và tập trung mùi hương của oải hương, đặc biệt cho xà phòng và các sản phẩm tắm. Lavandin không chỉ phổ biến trong các sản phẩm dành cho nữ giới mà còn là lựa chọn tuyệt vời cho các sản phẩm dành cho nam giới nhờ hương thơm đặc biệt phù hợp.
Trong việc làm sạch nhà cửa, hương thơm tươi mới và sạch sẽ của Lavandin là lựa chọn lý tưởng cho các sản phẩm tẩy rửa tự nhiên và xịt phòng.
Bạn có thể tạo ra chất tẩy rửa bề mặt đa năng bằng cách kết hợp 1 cốc giấm trắng, 1 cốc nước, 10 giọt tinh dầu Lavandin, 10 giọt tinh dầu bạch đàn chanh và 10 giọt tinh dầu chanh vào chai xịt. Lắc mạnh để kết hợp các thành phần. Dung dịch này có thể dùng để lau bề mặt bếp, đồ dùng nhà bếp, lò vi sóng, bề mặt phòng tắm, kính và nhiều hơn nữa.
Để tạo xịt phòng tươi mát và nâng cao tinh thần, bạn có thể kết hợp 15 giọt tinh dầu Lavandin, 6 giọt tinh dầu cam hương và 6 giọt tinh dầu cam ngọt trong chai xịt 470ml chứa nước cất, lắc đều và xịt vào các phòng cần khử mùi.
Trong lĩnh vực chăm sóc gia đình, tinh dầu Lavandin cũng có thể dùng để làm tươi mát đồ giặt và các loại vải như đệm, ghế sofa, thảm. Để giữ quần áo thơm tho, bạn có thể thêm vài giọt tinh dầu Lavandin vào nước giặt hoặc nước xả và cho máy giặt hoạt động như bình thường. Điều này đặc biệt hữu ích khi giặt quần áo có mùi hôi như khăn tắm, tất hay quần áo tập thể dục.
Đối với xịt làm thơm vải, bạn có thể pha nước cất và nước cất cây phỉ với tối đa 30 giọt tinh dầu Lavandin trong chai xịt 470 ml. Lắc đều và xịt lên ga giường, thảm, rèm để mang lại cảm giác tươi mới ngay lập tức.
Để làm sạch sâu đệm ghế và thảm dày, trộn 30 giọt tinh dầu Lavandin với 1 cốc baking soda. Rắc hỗn hợp này lên và để ít nhất một giờ để hấp thụ mùi hôi, sau đó hút bụi để hoàn thành.
CÁC CHỐNG CHỈ ĐỊNH KHI SỬ DỤNG TINH DẦU LAVANDIN
Để tận hưởng các lợi ích của tinh dầu Lavandin một cách an toàn, cần tuân thủ các hướng dẫn quan trọng về an toàn. Theo khuyến nghị của NAHA không khuyến khích việc uống tinh dầu. Tinh dầu Lavandin có thể tương tác với một số loại thuốc nếu uống, và có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu. Do đó, những người đang sử dụng thuốc chống đông máu hoặc mắc các rối loạn chảy máu khó đông cần tránh sử dụng tinh dầu này nếu không có sự chỉ dẫn y tế.
Cũng như các loại tinh dầu khác, phụ nữ mang thai và đang cho con bú nên tránh sử dụng tinh dầu Lavandin trừ khi có sự chỉ định từ bác sĩ. Những người có các tình trạng sức khỏe sau đây cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng: ung thư, bệnh tim, rối loạn da hoặc dị ứng, rối loạn hormone hoặc động kinh. Những người đang dùng thuốc kê đơn, chuẩn bị cho ca phẫu thuật lớn, hoặc có nguy cơ cao bị đột quỵ, đau tim, hoặc xơ vữa động mạch cũng cần được tư vấn y tế trước khi sử dụng.
Trước khi sử dụng trên da, tinh dầu Lavandin phải luôn được pha loãng với dầu nền. Tuyệt đối không sử dụng gần mắt, bên trong mũi, hoặc trên các vùng da nhạy cảm khác. Khuyến khích thực hiện thử nghiệm da bằng cách pha loãng 1 giọt tinh dầu Lavandin với 4 giọt dầu nền và thoa một lượng nhỏ lên vùng da không nhạy cảm.
Nếu xảy ra phản ứng dị ứng, ngừng sử dụng sản phẩm ngay lập tức và tham khảo ý kiến bác sĩ, dược sĩ hoặc chuyên gia dị ứng để được tư vấn và điều trị kịp thời. Để tránh các tác dụng phụ, luôn tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi sử dụng.
---
*Phản hồi và góp ý: Chúng tôi cung cấp thông tin dựa trên khả năng tốt nhất nhưng do nhiều hạn chế nên không thể tránh khỏi sai sót. Chúng tôi hoan nghênh ý kiến và góp ý từ độc giả để cải thiện chất lượng thông tin. Mọi thông tin trong bài viết không được xem là hướng dẫn sử dụng, chúng tôi không chịu trách nhiệm trong bất kì trường hợp nào. Vui lòng tự kiểm tra và thử nghiệm trước khi làm theo.