Kiến thức
Công Dụng Và Lợi Ích Chữa Lành Của Tinh Dầu Nhũ Hương
Các loại tinh dầu như tinh dầu nhũ hương đã được sử dụng trong hàng nghìn năm vì các đặc tính trị liệu và chữa lành, như một phần của thực hành liệu pháp hương thơm (aromatherapy). Chúng được chiết xuất từ lá, thân hoặc rễ của các loài thực vật được biết đến với các đặc tính có lợi cho sức khỏe.
Nhũ hương, đôi khi còn được gọi là olibanum, là một loại tinh dầu phổ biến được sử dụng trong liệu pháp hương thơm, có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm giúp giảm căng thẳng và lo âu mãn tính, giảm đau và viêm, và tăng cường hệ miễn dịch.
Nếu bạn là người mới tìm hiểu về tinh dầu và chưa biết bắt đầu từ đâu, hãy cân nhắc chọn một loại tinh dầu nhũ hương chất lượng cao. Đây là một loại tinh dầu dịu nhẹ, đa năng và vẫn luôn được yêu thích nhờ danh sách lợi ích ấn tượng của nó.
Tinh dầu nhũ hương là gì?
Nhũ hương (frankincense) thuộc chi Boswellia và được chiết xuất từ nhựa của các loài cây Boswellia carterii, Boswellia frereana hoặc Boswellia serrata, vốn thường được trồng ở Somalia và một số khu vực thuộc Pakistan. Những cây này khác biệt với nhiều loài cây khác vì chúng có thể phát triển với rất ít đất trong các điều kiện khô cằn, hoang vu.
Cây nhũ hương có thể phát triển ở những nơi khô cằn.
Từ “frankincense” bắt nguồn từ cụm từ “franc encens” trong tiếng Pháp cổ, nghĩa là “hương chất lượng cao”. Nhũ hương đã gắn liền với nhiều tôn giáo khác nhau qua các thời kỳ, đặc biệt là Kitô giáo, vì đây là một trong những món quà đầu tiên được các nhà thông thái dâng tặng Chúa Jesus.
Nhũ hương có mùi như thế nào? Nó có mùi giống sự kết hợp giữa thông, chanh và hương gỗ.
Boswellia serrata là một loài cây có nguồn gốc từ Ấn Độ, tạo ra các hợp chất đặc biệt được phát hiện là có tác dụng kháng viêm mạnh mẽ và tiềm năng chống ung thư. Trong số các chiết xuất quý giá từ cây Boswellia mà các nhà nghiên cứu đã xác định, một số nổi bật được cho là có lợi nhất, bao gồm terpene và axit boswellic – đây là những chất có tác dụng chống viêm mạnh và giúp bảo vệ các tế bào khỏe mạnh.
Lợi ích của tinh dầu Nhũ hương
1. Giúp giảm căng thẳng và cảm xúc tiêu cực
Khi được hít vào, tinh dầu nhũ hương đã được chứng minh là giúp giảm nhịp tim và huyết áp cao. Nó có khả năng giảm lo âu và trầm cảm mà không gây tác dụng phụ hay gây buồn ngủ như một số loại thuốc kê đơn.
Nghiên cứu năm 2019 cho thấy các hợp chất trong nhũ hương, gồm incensole và incensole acetate, có thể kích hoạt các kênh ion trong não để làm dịu lo âu và trầm cảm. Trong một nghiên cứu trên chuột, việc đốt nhựa nhũ hương tạo ra tác dụng chống trầm cảm thông qua cơ chế kích hoạt kênh TRPV3 – có liên quan đến cảm nhận ấm nóng ở da.
2. Hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch và phòng ngừa bệnh tật
Nghiên cứu cho thấy nhũ hương có khả năng kích thích hệ miễn dịch và có thể tiêu diệt vi khuẩn, virus và thậm chí cả tế bào ung thư. Một nghiên cứu tại Đại học Mansoura (Ai Cập) cho thấy tinh dầu nhũ hương có hoạt tính kích thích miễn dịch mạnh.
Nó còn giúp ngăn vi khuẩn hình thành trên da, miệng hoặc trong nhà, vì thế thường được dùng để hỗ trợ điều trị các vấn đề răng miệng như viêm nướu, hôi miệng, sâu răng, đau răng và loét miệng.
3. Có thể hỗ trợ điều trị ung thư và giảm tác dụng phụ của hóa trị
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhũ hương có tác dụng chống viêm và chống u tiềm năng. Nghiên cứu tại Trung Quốc phát hiện tinh dầu nhũ hương và mộc dược làm tăng độ nhạy cảm của tế bào ung thư da và ung thư vú trong phòng thí nghiệm.
Một nghiên cứu năm 2012 cho thấy hợp chất AKBA trong nhũ hương có thể tiêu diệt các tế bào ung thư kháng hóa trị. Nghiên cứu năm 2023 cho thấy axit boswellic có trong nhũ hương có thể thúc đẩy quá trình chết tế bào (apoptosis) ở nhiều loại ung thư như tuyến tiền liệt, đại tràng, hắc tố, gan, bạch cầu và não.
4. Làm se và tiêu diệt vi khuẩn có hại
Nhũ hương là chất sát khuẩn có khả năng diệt khuẩn và làm sạch tự nhiên. Nó giúp loại bỏ virus cảm cúm và cảm lạnh trong nhà mà không cần dùng đến hóa chất tẩy rửa.
Một nghiên cứu đăng trên Letters in Applied Microbiology cho thấy sự kết hợp giữa tinh dầu nhũ hương và mộc dược có hiệu quả mạnh mẽ với các vi sinh vật như Cryptococcus neoformans và Pseudomonas aeruginosa.
5. Bảo vệ da và ngăn ngừa lão hóa
Tinh dầu nhũ hương giúp tăng cường hàng rào bảo vệ da, cải thiện độ đàn hồi và làm giảm các dấu hiệu tuổi tác như sạm, sẹo, mụn, nếp nhăn. Nó còn giúp làm mờ rạn da, sẹo sau phẫu thuật hoặc sau sinh, và hỗ trợ làn da khô nứt nẻ.
Một đánh giá đăng trên Journal of Traditional and Complementary Medicine cho thấy nhũ hương làm giảm mẩn đỏ và kích ứng da, đồng thời giúp da đều màu hơn nhờ cấu trúc triterpene pentacyclic (giống steroid).
6. Cải thiện trí nhớ
Nghiên cứu cho thấy nhũ hương có thể cải thiện trí nhớ và khả năng học tập. Một số nghiên cứu trên động vật còn phát hiện việc dùng nhũ hương khi mang thai giúp tăng trí nhớ cho con non.
Một nghiên cứu năm 2019 cho thấy sử dụng nhũ hương trong 4 tuần giúp cải thiện khả năng tiếp nhận và duy trì trí nhớ vận động ở nam giới lớn tuổi có vấn đề nhận thức mức độ trung bình.
7. Giúp cân bằng nội tiết và tăng khả năng sinh sản
Nhũ hương có thể giúp làm giảm các triệu chứng liên quan đến kinh nguyệt và mãn kinh như đau bụng, táo bón, đau đầu, lo âu, buồn nôn, mệt mỏi và thay đổi tâm trạng. Nó có thể hỗ trợ điều hòa estrogen và giảm nguy cơ u nang.
Nghiên cứu trên động vật cho thấy nhũ hương có khả năng tăng khả năng sinh sản – làm tăng số lượng phôi làm tổ và phôi sống sót, có thể do cấu trúc hóa học của nó tương tự steroid.
8. Hỗ trợ tiêu hóa
Tinh dầu nhũ hương giúp cơ thể giải độc, hỗ trợ nhu động ruột, giảm đau bụng, chuột rút, buồn nôn, đầy hơi, và đau bụng do hội chứng tiền kinh nguyệt.
Nó giúp kích thích tiết enzyme tiêu hóa, tăng đào thải qua đường tiểu, làm giãn cơ tiêu hóa và cải thiện tuần hoàn máu – từ đó tăng cường chức năng tiêu hóa. Tinh dầu này được cho là có ích với hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng mãn tính, viêm loét đại tràng và bệnh Crohn.
9. Hỗ trợ giấc ngủ
Với hương thơm thư giãn và giúp làm dịu thần kinh, nhũ hương hỗ trợ giảm lo âu và căng thẳng kéo dài – những yếu tố gây mất ngủ.
Tinh dầu này giúp thông thoáng đường thở, cân bằng nhiệt độ cơ thể và giảm đau – giúp bạn dễ dàng đi vào giấc ngủ sâu hơn.
10. Giảm viêm và đau nhức
Nhũ hương giúp ức chế sản sinh các phân tử gây viêm – liên quan đến các bệnh như viêm khớp, hen suyễn, rối loạn tiêu hóa như IBS,... Nó cũng ngăn ngừa thoái hóa sụn, làm giảm viêm và đau cơ, khớp, gân, nhờ đó là lựa chọn tự nhiên thay thế thuốc giảm đau.
Mặc dù nhiều lợi ích đã được ghi nhận qua thực nghiệm trong phòng thí nghiệm và nghiên cứu trên động vật, song vẫn cần thêm các nghiên cứu lâm sàng trên người để xác nhận tính hiệu quả. Tuy nhiên, các kết quả hiện tại rất hứa hẹn và được nhiều người dùng đánh giá tích cực.
Một số lợi ích tiềm năng khác đang được nghiên cứu thêm bao gồm khả năng:
- Phòng ngừa bệnh tim
- Hỗ trợ kiểm soát tiểu đường
- Cân bằng nội tiết tố
- Tăng khả năng sinh sản
Phần nhựa thơm tiết ra từ cây nhũ hương sẽ được để khô và chưng cất thành tinh dầu.
Cách sử dụng tinh dầu Nhũ hương
Tinh dầu nhũ hương được sử dụng bằng cách hít qua đường mũi hoặc hấp thụ qua da, thường được pha loãng với dầu nền như dầu dừa hoặc dầu jojoba. Người ta tin rằng tinh dầu này truyền tín hiệu đến hệ limbic trong não – khu vực ảnh hưởng đến hệ thần kinh.
Chỉ cần một lượng nhỏ tinh dầu là đủ, và không được uống vì có thể gây độc.
Khi mua tinh dầu, hãy tránh các sản phẩm ghi “fragrance oil” hoặc “perfume oil” vì đây có thể là hương liệu tổng hợp, không mang lại lợi ích sức khỏe. Nên chọn các loại ghi “pure essential oil” hoặc “100% essential oil” để đảm bảo chất lượng.
1. Ngâm tắm giảm căng thẳng
Tinh dầu nhũ hương mang lại cảm giác bình yên, thư giãn và hài lòng.
Chỉ cần nhỏ vài giọt tinh dầu vào bồn nước nóng. Bạn cũng có thể thêm vào máy khuếch tán để giúp giảm lo âu và tạo không khí thư thái trong nhà. Một số người tin rằng mùi hương của nhũ hương có thể tăng cường trực giác và kết nối tâm linh.
2. Chất tẩy rửa tự nhiên cho gia đình
Tinh dầu nhũ hương có tính sát khuẩn, giúp tiêu diệt vi khuẩn và virus trong nhà. Nó thường được đốt để khử trùng không khí và làm thơm phòng tự nhiên.
Có thể sử dụng trong máy khuếch tán để làm sạch không khí và khử mùi, khử khuẩn bề mặt.
3. Sản phẩm vệ sinh cá nhân tự nhiên
Nhờ đặc tính kháng khuẩn, nhũ hương là thành phần tuyệt vời trong các sản phẩm chăm sóc răng miệng. Tinh dầu này giúp ngăn ngừa sâu răng, hôi miệng, viêm nướu và các bệnh lý khác trong khoang miệng.
Bạn có thể tự làm kem đánh răng bằng cách trộn tinh dầu nhũ hương với baking soda.
4. Ngăn lão hóa và làm săn chắc da
Nhũ hương là chất làm se tự nhiên mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào da, làm giảm mụn, thu nhỏ lỗ chân lông, ngăn ngừa nếp nhăn và nâng cơ da.
Pha 6 giọt tinh dầu với 30ml dầu nền không mùi và thoa lên vùng da cần chăm sóc (bụng, vùng cằm, quanh mắt...). Luôn thử trước trên vùng da nhỏ để kiểm tra phản ứng dị ứng.
5. Giảm các triệu chứng khó tiêu
Tinh dầu nhũ hương giúp tăng cường tiêu hóa, giảm đầy hơi, táo bón, đau bụng, hội chứng ruột kích thích và đau bụng kinh.
Thêm 1–2 giọt vào 240ml nước hoặc 1 thìa mật ong. Lưu ý: chỉ uống khi chắc chắn tinh dầu là 100% nguyên chất và an toàn thực phẩm.
6. Hỗ trợ làm mờ sẹo, vết thương, rạn da hoặc mụn
Nhũ hương hỗ trợ phục hồi vết thương, làm mờ sẹo, vết rạn da, thâm do mụn và eczema.
Trộn 2–3 giọt với dầu nền hoặc kem dưỡng không mùi rồi thoa lên da. Không bôi lên vết thương hở.
7. Hỗ trợ điều trị cảm lạnh hoặc cúm
Khi có dấu hiệu viêm đường hô hấp, nhũ hương giúp làm dịu cơn ho, long đờm và thông mũi.
Nhỏ vài giọt lên khăn và hít vào hoặc dùng máy khuếch tán để hỗ trợ hô hấp, kể cả cho người bị dị ứng và hen suyễn.
8. Giảm viêm và đau nhức
Nhũ hương giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm đau khớp, cơ và các bệnh viêm liên quan như viêm khớp, rối loạn tiêu hóa, hen suyễn.
Có thể nhỏ vào nước nóng, nhúng khăn rồi đắp lên cơ thể hoặc massage vùng bị đau với hỗn hợp dầu nhũ hương và dầu nền.
Công thức DIY với tinh dầu Nhũ hương
Nhũ hương hòa hợp tốt với các dầu nền như jojoba, dầu dừa hoặc bơ hạt mỡ, và kết hợp với các tinh dầu khác như:
- Chanh (tạo cảm giác tỉnh táo)
- Oải hương (giúp thư giãn)
Kem dưỡng giảm sẹo
Thời gian thực hiện: 5 phút — Số lượng: 4 lần dùng
Nguyên liệu:
- 60ml bơ hạt mỡ hoặc dầu dừa
- 10 giọt tinh dầu nhũ hương
- 10 giọt tinh dầu hoa nhài
- Hũ đựng
Cách làm:
- Đun chảy bơ hạt mỡ bằng nồi đôi.
- Khi nguội bớt (vẫn còn ấm), cho tinh dầu vào, khuấy đều.
- Có thể dùng luôn hoặc cho vào tủ lạnh để đông nhẹ rồi đánh bông lên bằng máy đánh tay.
- Đổ vào hũ và bảo quản nơi khô ráo.
Kem dưỡng giúp dễ ngủ và chăm sóc da ban đêm
Thời gian thực hiện: 5 phút — Số lượng: 1 lần dùng
Nguyên liệu:
- 5 giọt tinh dầu nhũ hương
- 5 giọt tinh dầu oải hương
- 1/4 thìa canh dầu dừa hữu cơ
- 1/2 thìa cà phê dầu olive
- Hũ đựng
Cách làm:
- Làm mềm dầu dừa nếu bị đông cứng.
- Thêm các tinh dầu còn lại và khuấy đều.
- Thoa lên mặt hoặc cơ thể trước khi ngủ. Có thể lau nhẹ bằng khăn sau đó để tránh dính ra ga giường.
Rủi ro và tác dụng phụ
Về độ an toàn, tinh dầu nhũ hương được đánh giá là rất dễ dung nạp, đặc biệt là so với các loại thuốc kê đơn. Cho đến nay, không có tác dụng phụ nghiêm trọng nào được ghi nhận khi sử dụng tinh dầu này.
Tuy nhiên, bạn vẫn nên tuân thủ hướng dẫn sử dụng tinh dầu an toàn, chỉ dùng vài giọt mỗi lần khi pha với nước hoặc đồ uống khác – đặc biệt nếu bạn là người mới sử dụng.
Trong một số ít trường hợp hiếm gặp, tinh dầu nhũ hương có thể gây phản ứng nhẹ như phát ban trên da hoặc vấn đề tiêu hóa như buồn nôn hoặc đau bụng.
Ngoài ra, nhũ hương được biết là có tác dụng làm loãng máu, vì vậy những người gặp vấn đề về đông máu không nên sử dụng tinh dầu này, hoặc cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Nếu không, tinh dầu có thể tương tác tiêu cực với các loại thuốc chống đông máu.
---
*Phản hồi và góp ý: Chúng tôi cung cấp thông tin dựa trên khả năng tốt nhất nhưng do nhiều hạn chế nên không thể tránh khỏi sai sót. Chúng tôi hoan nghênh ý kiến và góp ý từ độc giả để cải thiện chất lượng thông tin. Mọi thông tin trong bài viết không được xem là hướng dẫn sử dụng, chúng tôi không chịu trách nhiệm trong bất kì trường hợp nào. Vui lòng tự kiểm tra và thử nghiệm trước khi làm theo.