Hội chứng tiền kinh nguyệt, vô kinh, rong kinh, đau bụng kinh: hãy cùng chúng tôi tìm hiểu tất tần tật về kỳ kinh. Làm thế nào để giảm đau bụng kinh một cách tự nhiên? Có thể kích thích kinh nguyệt xuất hiện không? Nên massage ở đâu để giảm đau bụng kinh? Chúng tôi sẽ giải đáp những câu hỏi phổ biến nhất.

1. Kinh nguyệt là gì?

Tại sao phụ nữ lại có kinh?

Lần hành kinh đầu tiên diễn ra cùng với tuổi dậy thì, thường trong độ tuổi 10–16.

• Chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu vào ngày đầu tiên có kinh và kết thúc vào ngày đầu tiên của lần kinh tiếp theo.
• Mỗi tháng, từ kỳ kinh đầu tiên, tử cung sẽ nỗ lực tạo thêm lớp niêm mạc (gọi là nội mạc tử cung – endometrium) để đón trứng đã được thụ tinh.
• Nếu trứng không gặp tinh trùng trước khi chu kỳ kết thúc, cơ thể sẽ giảm sản xuất hormone. Do đó, các cơ tử cung – dưới tác động của prostaglandin* – sẽ loại bỏ nội mạc không cần thiết. Quá trình này gây chảy máu âm đạo kéo dài 3–7 ngày, tùy cơ địa mỗi người.
• Thời gian ra máu trung bình 28 ngày một lần ở người có rụng trứng, nhưng có thể dao động 21–35 ngày.
• Hoạt động rụng trứng kết thúc khi mãn kinh, thường trong độ tuổi 45–55. Lúc này, buồng trứng không còn trứng, nên không còn xảy ra chu kỳ kinh.

* Prostaglandin: Các chất được tạo thành từ axit béo thiết yếu tại hầu hết mô và cơ quan trong cơ thể. Chúng có tác dụng làm co bóp cơ tử cung.

2. Tại sao kinh nguyệt lại đau?

Các cơ tử cung chịu trách nhiệm “phá hủy” lớp nội mạc để tống ra ngoài, kết thúc chu kỳ. Để làm vậy, chúng co bóp và “xé” lớp thành tử cung, đẩy máu ra ngoài.

Nếu bạn bị đau dữ dội, nên đi khám bác sĩ hoặc bác sĩ phụ khoa để tìm nguyên nhân và được tư vấn phương pháp giảm đau.

3. Cách giảm triệu chứng PMS (Hội chứng tiền kinh nguyệt)

Đau do hội chứng tiền kinh nguyệt

Hội chứng tiền kinh nguyệt (Premenstrual Syndrome – PMS) là tập hợp các triệu chứng thể chất và tâm lý, bắt đầu vài giờ đến vài ngày trước khi kinh xuất hiện và biến mất ngay sau khi có máu kinh.

Nguyên nhân do prostaglandin lan truyền khắp cơ thể theo máu, gây một hoặc nhiều triệu chứng sau:

• Mệt mỏi rõ rệt
• Ngực nhạy cảm, sưng tức
• Phình bụng dưới
• Đầy hơi
• Đau dạ dày
• Đau đầu, đau nửa đầu
• Nặng chân
• Thay đổi tâm trạng, dễ cáu gắt

Hormone do tuyến nội tiết sản xuất và điều hòa chức năng cơ quan. Nồng độ quá cao hoặc quá thấp có thể gây rối loạn. Việc cân bằng hormone rất quan trọng cho sức khỏe hằng ngày, nên cần theo dõi.

Những triệu chứng này có vẻ không quá nghiêm trọng, nhưng có thể rất khó chịu, thậm chí “đánh gục” một số người. Theo ISERM, PMS ảnh hưởng 20–40% người có rụng trứng với nhiều mức độ. Đối với 1/3 trong số đó, nó cản trở cuộc sống xã hội, công việc và gia đình. 5% rơi vào tình trạng nghiêm trọng, ảnh hưởng chức năng sinh hoạt thường ngày.

---

Công thức tự nhiên cho kỳ kinh (dành cho người lớn)

Để giảm hội chứng tiền kinh nguyệt, bạn có thể thêm 1 giọt Tinh dầu Tuyết tùng và 1 giọt Tinh dầu Xô thơm cùng với 4 giọt dầu nền (ví dụ dầu Hạnh nhân hoặc dầu Mác-ca), sau đó dùng massage bụng. Công thức chỉ dành cho người lớn.

---

Công thức giảm đau kinh tự nhiên cho lứa tuổi 15+

Để giảm hội chứng tiền kinh nguyệt, pha loãng 5 giọt Tinh dầu Xô thơm trong 10 ml dầu Hạnh nhân, massage vùng bụng vào buổi sáng, kéo dài 1–2 tuần. Áp dụng cho tuổi từ 15 trở lên.

3. Giảm đau bụng kinh (dysmenorrhea) tự nhiên như thế nào?

Đau bụng kinh hay dysmenorrhoea là tình trạng đau xuất hiện trong kỳ kinh. Cơn đau vùng chậu có thể đến vào đầu kỳ kinh, hoặc 1–3 ngày trước đó. Đau trước kỳ kinh được gọi là hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS). Cơn đau thường dữ dội nhất sau 24 giờ từ lúc bắt đầu có kinh, rồi giảm bớt sau 2–3 ngày.

Nguyên nhân do prostaglandin đi khắp cơ thể qua máu, gây một hoặc nhiều triệu chứng:

• Chuột rút
• Đau đầu, đau nửa đầu
• Buồn nôn
• Tiêu chảy
• Mệt mỏi
• Cảm giác khó chịu

Những cơn đau này hành hạ gần một nửa số phụ nữ trẻ, khiến họ đôi khi phải dùng lượng lớn thuốc giảm đau. Tính chống co thắt (antispasmodic) và kích thích kinh nguyệt (emmenagogic)* của các loại thảo dược như húng quế (basil) và ngải giấm (tarragon) đã được y học cổ truyền sử dụng từ lâu.

* Emmenagogue: chất giúp gây ra hoặc điều hòa chu kỳ kinh nguyệt.

---

Công thức giảm đau:

Với Tinh dầu Húng quế

Công thức dành cho người lớn

Cách dùng (massage):

• Massage bụng dưới bằng 2 giọt Tinh dầu Húng quế pha trong một lượng nhỏ dầu Hạnh nhân
• Lặp lại nếu cần.
• Chỉ dành cho người lớn.

Với Tinh dầu Hương Thảo

Công thức dành cho trẻ từ 12 tuổi trở lên

• Massage vùng bụng 4 lần/ngày với hỗn hợp:3 giọt Tinh dầu Hương Thảo
• 4 giọt dầu Hạnh nhân
• Áp dụng cho lứa tuổi 12+.

Với hỗn hợp tinh dầu

Công thức dành cho trẻ từ 12 tuổi trở lên

• Pha 3 giọt Tinh dầu Oải hương, 2 giọt Tinh dầu Tuyết tùng, 3 giọt Tinh dầu Xô thơm vào 10 giọt dầu Hạnh nhân.
• Khi cơn đau xuất hiện, dùng hỗn hợp massage bụng dưới.
• Áp dụng cho 12+.

---

Lời khuyên từ chuyên gia vật lý trị liệu

Đau bụng kinh chắc chắn liên quan đến thay đổi hormone trong chu kỳ, nhưng có thể trầm trọng hơn nếu bạn mệt mỏi hoặc căng thẳng. Để khắc phục:

• Nhẹ nhàng bôi dầu massage thơm (aromatic massage oil) lên vùng “căng” – thường là bụng dưới, lưng dưới.
• Đồng thời tác động các điểm đau: vùng bụng và ngay trên mắt cá, nhiều lần trong ngày, mỗi lần ít nhất 3 phút.
• Điểm giảm đau: bụng dưới và mắt cá chân

Tinh dầu khuyên dùng: Húng quế (Basil), Ngải giấm (Tarragon)

Dầu nền khuyên dùng: Hạnh nhân ngọt (Sweet Almond), Hạt mơ (Apricot Kernel), Mác-ca (Macadamia) + Jojoba

4. Làm sao đối phó với rong kinh (menorrhagia)?

Rong kinh khá phổ biến, khoảng 15% người 30–49 tuổi bị. Nguyên nhân điển hình là giai đoạn dậy thì hoặc tiền mãn kinh.

Rong kinh xảy ra khi:

• Kỳ kinh kéo dài hơn mức bình thường (3–7 ngày), hoặc
• Hypermenorrhoea: lượng máu vượt khả năng thấm hút của băng vệ sinh, cốc kinh nguyệt, quần kinh... trên 80 ml mỗi chu kỳ.

Nhiều lý do phụ khoa dẫn đến rong kinh:

• Suy giảm hormone
• Một số bệnh mãn tính
• Không rụng trứng hoặc rụng trứng muộn*
• Đặt vòng tránh thai (IUD) bằng đồng
• Thuốc chống đông máu

* Lưu ý: Nếu trễ kinh hơn 15 ngày kèm ra máu nhiều, có thể báo hiệu sảy thai. Làm test thử thai — trong trường hợp sảy thai, kết quả sẽ dương tính — và xin ý kiến chuyên gia y tế.

Chúng tôi khuyên bạn tham khảo bác sĩ hoặc phụ khoa để tìm nguyên nhân. Mất máu nhiều gây mệt mỏi nặng, thiếu máu.
Tinh dầu có thể hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt, giảm mệt mỏi đi kèm.

---

Phương pháp tự nhiên cho rong kinh (chỉ dành cho người lớn)

• Pha 15 giọt Tinh dầu Dương kỳ thảo (Yarrow) + 15 giọt Tinh dầu Phong lữ (Geranium) với 2 thìa canh dầu Hạnh nhân ngọt.
• Massage bụng dưới với 6 giọt hỗn hợp, 2 lần/ngày.
• Chỉ cho người lớn.

5. Có thể kích thích kinh nguyệt trong trường hợp vô kinh (amenorrhea) không?

Không có kinh? Cần đảm bảo bạn khởi động chu kỳ trở lại.

Vô kinh: là tình trạng không có kinh ở tuổi dậy thì hoặc tạm ngưng kinh ở phụ nữ trưởng thành.

• Vô kinh nguyên phát (primary): xảy ra với trẻ vị thành niên chưa từng có kinh.
• Vô kinh thứ phát (secondary): người đã có kinh nhưng không phải mãn kinh, bỗng dừng ít nhất 3 tháng.

Lý do có thể do stress, trầm cảm, bệnh, vận động nặng, thể thao cường độ cao, thuốc nhất định, sụt cân quá nhiều...
Thiếu estrogen cũng có thể khiến kinh ngừng. Tinh dầu Xô thơm (Clary Sage) có tính chất giống estrogen (“oestrogen-like”), hỗ trợ điều hòa kinh.

Vô kinh thường tự hết khi bạn lấy lại lối sống lành mạnh, nhưng tinh dầu có thể giúp khôi phục chu kỳ.

* Oestrogen-like: có tác dụng tương tự estrogen tự nhiên trong cơ thể.

---

Kích thích kinh nguyệt

Công thức cho từ 15 tuổi trở lên

Massage:

• Trong 1 lọ, pha 5 giọt Tinh dầu Bạch đậu khấu (Cardamom), 10 giọt Tinh dầu Xô thơm (Clary Sage), 10 ml dầu Camelina.
• Mỗi lần massage lưng dưới với 4 giọt hỗn hợp, 3 lần/ngày, liên tiếp vài ngày.
• Từ 15 tuổi trở lên.

---

Điều hòa chu kỳ

Công thức cho từ 15 tuổi trở lên

• Pha 15–20 giọt Tinh dầu Xô thơm (Clary Sage) với dầu nền trung tính (Mác-ca, Jojoba, Hạnh nhân ngọt...).
• Massage bụng mỗi sáng, kéo dài 1–2 tuần.
• Từ 15 tuổi trở lên.

---

Khi không có kinh

Công thức cho từ 15 tuổi trở lên

• Pha 5 giọt Tinh dầu Xô thơm (Clary Sage) với 10 ml dầu Hạnh nhân, massage bụng vào buổi sáng, 1–2 tuần.
• Từ 15 tuổi trở lên.

---

* Phản hồi và góp ý: Chúng tôi cung cấp thông tin dựa trên khả năng tốt nhất nhưng do nhiều hạn chế nên không thể tránh khỏi sai sót. Chúng tôi hoan nghênh ý kiến và góp ý từ độc giả để cải thiện chất lượng thông tin. Mọi thông tin trong bài viết không được xem là hướng dẫn sử dụng, chúng tôi không chịu trách nhiệm trong bất kì trường hợp nào. Vui lòng tự kiểm tra và thử nghiệm trước khi làm theo.