Quế không chỉ là gia vị quen thuộc mà còn là nguồn nguyên liệu quý trong dược liệu, mỹ phẩm và thực phẩm nhờ tinh dầu giàu trans-cinnamaldehyde – hợp chất mang mùi thơm cay ngọt đặc trưng. Tuy nhiên, chất lượng và công dụng của tinh dầu này không phải lúc nào cũng giống nhau, mà thay đổi theo mùa.

Để hiểu rõ hơn, một nhóm các nhà khoa học tại Trung Quốc đã tiến hành nghiên cứu công phu nhằm tìm ra sự biến đổi của hàm lượng, thành phần hóa học, hoạt tính chống oxy hóa và khả năng kháng khuẩn của tinh dầu lá quế trong suốt bốn mùa: xuân, hạ, thu và đông.

Nghiên cứu được thực hiện như thế nào?

• Đối tượng: Lá cây quế (Cinnamomum cassia).
• Phương pháp:
  • Phân tích hóa học bằng GC–MS (sắc ký khí – khối phổ) và FTIR.
  • Kiểm tra hoạt tính chống oxy hóa bằng các thử nghiệm DPPH, FRAP, ABTS.
  • Đánh giá khả năng kháng khuẩn trên các vi khuẩn thường gặp như Staphylococcus aureus bằng cách xác định MIC (nồng độ ức chế tối thiểu) và MBC (nồng độ diệt khuẩn tối thiểu).

Kết quả nổi bật

• Hàm lượng tinh dầu cao nhất vào mùa xuân (2,20%), tiếp theo là thu (1,95%), đông (0,85%) và thấp nhất vào mùa hè (0,70%).
• Thành phần chủ đạo là trans-cinnamaldehyde, chiếm tới hơn 90% vào mùa xuân và thu, nhưng giảm xuống còn khoảng 73% vào mùa đông.
• Hoạt tính chống oxy hóa mạnh nhất vào mùa đông, nhờ hàm lượng phenolic cao, trong khi mùa thu cho kết quả yếu nhất.
• Hoạt tính kháng khuẩn mạnh nhất vào mùa xuân, đặc biệt với vi khuẩn Staphylococcus aureus, cho thấy tinh dầu thời điểm này có tiềm năng ứng dụng cao trong dược phẩm tự nhiên.

Ý nghĩa thực tiễn

• Mùa xuân và mùa thu: là thời điểm tối ưu để thu hoạch tinh dầu quế phục vụ mục đích thương mại, nhờ sản lượng và hàm lượng cinnamaldehyde cao.
• Mùa đông: tinh dầu giàu hợp chất chống oxy hóa → có tiềm năng sử dụng trong bảo quản thực phẩm, mỹ phẩm chống lão hóa và các sản phẩm tăng cường sức khỏe.
• Mùa hè: không phải mùa lý tưởng để khai thác vì hàm lượng tinh dầu thấp.

Kết luận

Nghiên cứu này đã chứng minh sự thay đổi về hàm lượng và cơ cấu thành phần có trong tinh dầu chiết xuất từ lá quế theo các mùa trong năm. Hiểu được sự thay đổi theo mùa sẽ giúp ngành nông nghiệp, dược liệu và thực phẩm tối ưu hóa giá trị kinh tế cũng như mở rộng ứng dụng của loại cây quý này.

*Nguồn báo cáo: