Số đăng ký CAS (CAS Registry Number – CAS RN), thường được gọi ngắn gọn là số CAS, là một mã định danh duy nhất do Cơ quan Tóm tắt Hóa học Hoa Kỳ (CAS – Chemical Abstracts Service) cấp cho từng chất hóa học. 

Số CAS là gì?

Khi doanh nghiệp nhập khẩu tinh dầu nguyên chất hoặc bất kỳ loại hóa chất nào, chắc chắn ai cũng quan tâm đến các thông tin ghi trong chứng từ, đặc biệt là trong COA (Certificate of Analysis – Giấy chứng nhận phân tích). Một trong những chi tiết thường khiến nhiều người thắc mắc chính là số CAS: Số CAS là gì? Tại sao lại cần có số CAS trong nhập khẩu?

Số đăng ký CAS (CAS Registry Number – CAS RN), thường được gọi ngắn gọn là số CAS, là một mã định danh duy nhất do Cơ quan Tóm tắt Hóa học Hoa Kỳ (CAS – Chemical Abstracts Service) cấp cho từng chất hóa học. Mỗi chất được mô tả trong các tài liệu khoa học đều được gán một số CAS riêng, nhằm mục đích nhận diện và tra cứu nhanh chóng.

Số CAS giúp khắc phục tình trạng một chất hóa học có thể có nhiều tên gọi khác nhau (tên thông thường, tên khoa học, tên thương mại...). Nhờ vậy, doanh nghiệp và cơ quan quản lý có thể xác định chính xác chất cần nhập khẩu, tránh nhầm lẫn hoặc sai sót.

Hiện nay, Sổ đăng ký CAS đã ghi nhận hơn 204 triệu chất hữu cơ và vô cơ, cùng với hàng chục triệu trình tự protein và DNA. Mỗi ngày có thêm khoảng 15.000 chất mới được cập nhật, cho thấy mức độ toàn diện và uy tín của hệ thống này.

Định dạng số CAS

Một điểm cần lưu ý là số đăng ký CAS (CAS RN) không mang ý nghĩa hóa học cố hữu nào, mà chỉ đơn giản là một mã số định danh duy nhất. Các số này được gán theo thứ tự tăng dần khi một chất mới được các nhà khoa học CAS xác định và đưa vào cơ sở dữ liệu Sổ đăng ký CAS.

Về cấu trúc, mỗi số CAS thường có định dạng gồm ba phần, được phân tách bằng dấu gạch ngang:

• Phần đầu tiên: từ 2 đến 7 chữ số.
• Phần thứ hai: luôn gồm 2 chữ số.
• Phần cuối cùng: 1 chữ số duy nhất, đóng vai trò là số kiểm tra (check digit).

Cách tính số kiểm tra khá đặc biệt: mỗi chữ số (trừ chữ số kiểm tra) sẽ được nhân với hệ số tăng dần từ phải sang trái (1, 2, 3, …). Sau đó, cộng tất cả kết quả lại và lấy phần dư khi chia cho 10 (mod 10).

*Ví dụ:

• Số CAS của tinh dầu sả chanh là 8007-02-1
• Ta có phép tính kiểm tra: (2×1 + 0×2 + 7×3 + 0×4 + 0×5 + 8×6) = 71 → 71 mod 10 = 1. Kết quả này trùng với chữ số cuối cùng, đảm bảo số CAS hợp lệ.

Nhờ cấu trúc rõ ràng và hệ thống kiểm tra chặt chẽ này, số CAS trở thành công cụ đáng tin cậy để tra cứu và quản lý hóa chất trong thương mại quốc tế cũng như nhập khẩu.

*Lưu ý: Hiện nay bạn có thể tra cứu mã CAS tại Hệ thống cơ sở dữ liệu hóa chất quốc gia thuộc cục hóa chất – bộ công thương. Link tại đây Hệ thống CSDL hóa chất quốc gia.

Lý do ra đời của mã số CAS

Trong lịch sử, việc nhận diện hóa chất gặp rất nhiều khó khăn do một chất có thể có nhiều tên gọi khác nhau: tên thông thường, tên lịch sử, tên thương mại, thậm chí cả tên chợ đen. Ngay cả danh pháp khoa học dựa trên cấu trúc hóa học cũng không phải lúc nào cũng thuận tiện và thống nhất trên toàn cầu.

Chính vì vậy, một trong những thách thức lớn nhất khi Dịch vụ Tóm tắt Hóa học (CAS) bắt đầu lập chỉ mục các hóa chất, đó là xác định xem một chất trong tài liệu khoa học là mới hoàn toàn hay đã được mô tả trước đó. Để giải quyết vấn đề này, CAS đã phát triển một thuật toán dịch công thức cấu trúc hóa học thành bảng dữ liệu điện tử có thể tìm kiếm trên máy tính. Nhờ đó, từ năm 1965, Hệ thống Đăng ký Hóa chất CAS chính thức đi vào hoạt động, gán cho mỗi chất một Mã số đăng ký CAS (CAS RN) duy nhất.

Ngày nay, số CAS được coi là tiêu chuẩn quốc tế trong việc nhận diện hóa chất, tạo ra một liên kết đáng tin cậy, phổ biến và thống nhất giữa các ngành khoa học, công nghiệp và cơ quan quản lý trên toàn thế giới. Hầu hết mọi cơ sở dữ liệu hóa chất hiện đại đều cho phép tìm kiếm theo số CAS, giúp việc tra cứu nhanh chóng, chính xác và tránh nhầm lẫn.

Ứng dụng của mã số CAS trong hoạt động xuất nhập khẩu tinh dầu và hoá chất

Trong thương mại quốc tế, đặc biệt là khi nhập khẩu tinh dầu hoặc hóa chất, số CAS đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Đây không chỉ là mã nhận diện khoa học mà còn là yếu tố hỗ trợ trực tiếp cho quá trình khai báo hải quan, xin giấy phép và tuân thủ các quy định pháp lý.

Một số ảnh hưởng chính của số CAS trong xuất nhập khẩu gồm:

• Xác định chính xác loại hàng hóa: Một hóa chất có thể có nhiều tên thương mại khác nhau, nhưng chỉ có một số CAS duy nhất. Nhờ đó, doanh nghiệp và cơ quan hải quan tránh được nhầm lẫn, khai sai hoặc phân loại sai hàng hóa.
• Khai báo hải quan thuận tiện hơn: Trong nhiều tờ khai, số CAS được yêu cầu để phân loại mã HS và xác định chính xác thành phần hàng hóa. Điều này giúp quá trình thông quan nhanh chóng, minh bạch.
• Đáp ứng quy định pháp lý: Một số hóa chất đặc biệt (hóa chất hạn chế, hóa chất nguy hiểm…) bắt buộc phải khai báo kèm số CAS để cơ quan chức năng quản lý rủi ro. Nếu thiếu số CAS, hồ sơ nhập khẩu có thể bị trả lại hoặc yêu cầu bổ sung.
• Hỗ trợ tra cứu an toàn hóa chất (MSDS/SDS): Số CAS giúp dễ dàng tìm thông tin về tính chất, mức độ an toàn, độc tính, cũng như hướng dẫn xử lý khi có sự cố. Điều này đặc biệt quan trọng với doanh nghiệp sản xuất và phân phối.
• Thuận lợi trong giao dịch quốc tế: Đối tác nước ngoài thường yêu cầu số CAS trong COA (Certificate of Analysis) để đối chiếu và xác nhận chất lượng hàng hóa. Việc cung cấp đầy đủ số CAS giúp tăng độ uy tín và tính chuyên nghiệp của doanh nghiệp.

Có thể thấy, số CAS không chỉ là một dãy số kỹ thuật, mà còn là chìa khóa giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu hóa chất hợp pháp, an toàn và nhanh chóng.

Kết luận

Có thể thấy, số CAS là “chìa khóa” quan trọng trong việc nhận diện và quản lý hóa chất, từ phòng thí nghiệm khoa học cho đến hoạt động xuất nhập khẩu tinh dầu và hóa chất. Nhờ số CAS, doanh nghiệp có thể khai báo hải quan chính xác, tuân thủ quy định pháp lý, đồng thời thuận tiện trong giao dịch quốc tế và đảm bảo an toàn khi sử dụng.

Nếu bạn đang hoạt động trong lĩnh vực nhập khẩu tinh dầu hoặc hóa chất, việc nắm rõ và sử dụng chính xác số CAS sẽ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và hạn chế rủi ro trong toàn bộ quy trình.